معروف ترین تنگه های ایران
تنگه رغز
آبشارهای زیبا رغز
این تنگه در 30 کیلومتری شمال غرب شهر داراب و در جنوب استان فارس قرار دارد و از بکرترین مناطق گردشگری ایران است. در دل این تنگه 64 آبشار وجود دارد. از این ۶۴ آبشار، برای فرود آمدن از 12 آبشار آن باید حتما از طناب استفاده کنید. جهت در امان ماندن از نیش پشه‌ها در طول اقامت تان به خصوص در هنگام شب حتما اسپری دفع حشرات و یا پشه بند همراه داشته باشید. اگر شنا می کنید باید بدانید که آب این تنگه بسیار سرد است پس حتما لباس گرم، پتو و حوله همراه داشته باشید. به ازای هر ۵ نفر حداقل یک فلاکس کوچک آب، چای یا نسکافه گرم به همراه داشته باشید تا در مواقعی نمیتوانید از پتو استفاده کنید، بتوانید از آن بنوشید و به گرمای بدن خود کمک کنید. پیشنهاد می شود یکی از افراد هنگام صعود یا پایین آمدن از کوه وسایل خود را درون کوله پشتی های دیگر قرار دهد تا دست هایش خالی باشد یکی از طناب ها و ابزار مورد نیاز را که در کوله حمل ابزار قرار می‌گیرد، به دوش گرفته و به راحتی آن را به نفرات جلو برساند.
تنگه شیرز
تنگه شیرز
این تنگه در کوه دشت استان لرستان واقع شده است. استان تهران تا اول تنگه حدود 9 ساعت یعنی 596 کیلومتر فاصله دارد. طول این تنگه ۵ کیلومتر است و در شرق کوه وره زرد است و شیب و بلندی دیواره های دره اش در جاهای مختلف با هم فرق دارد که از دیدنی ترین جاهای لرستان همین تنگه است. این تنگه چند میلیون سال است که از رشته کوه زاگرس به یادگار مانده و مکان مناسبی برای گردشگران علاقه مند به تنگه شده است. دیواره های تنگه در بعضی جاها با تنه‌های درخت های تنومند و قوی با برگ های بسیار زیبا و سرسبز پوشانده شده است. در قسمت پایین همین دیواره ها رودخانه ها و حوضچه هایی با آب های سرد وجود دارد. مناسب ترین زمان سفر به این تنگه فصل های بهار و تابستان است. چون اینجا منطقه سردسیری می باشد و به همین خاطر در مواقع دیگر سال، سرما اذیت مان میکند.
تنگه براق
تنگه براق
این تنگه نیز در ۸۰ کیلومتری جنوب غربی اقلید در استان فارس قرار دارد. این روستا با داشتن منظره های زیبا و طبیعی گردشگران زیادی را به سوی خود جذب کرده است. از آنجا که اطلاعات بسیار کمی در خصوص تنگه براق در دسترس عموم مردم قرار گرفته است، طبیعت این دره سال‌هاست که دست نخورده باقی مانده است چون افراد بسیار کمی برای بازدید از آن به آنجا رفته اند. ارتفاع دیواره‌های این دره در برخی نقاط به ۳۰۰ متر نیز می‌رسد. تنگ براق در ارتفاع ۱۹۴۰ متر از سطح دریا قرار دارد. روستای تنگ براق دارای قدمت بسیار طولانی است. این موضوع را می‌توان از سنگ نبشته ای مربوط به دوران ساسانی به خط پهلوی که در وسط دره قرار دارد فهمید.
تنگه بوچیر
این تنگه در جنوب ایران، در استان هرمزگان و در شرق شهر پارسیان قرار دارد. تنگه بوچیر را میتوانیم به دو قسمت چله بالا و چله پایین تقسیم کنیم. چله در لغت به معنای درز و شکاف است و چون این تنگه شکافی به دل زمین باز کرده است، به همین خاطر از کلمه چله برای نام این تنگه زیاد استفاده می کنند. برای اینکه بتوانید از این تنگه بازدید کنید باید حتما به مهارت هایی مانند صخره نوردی، سنگ نوردی و شنا به خوبی آشنا باشید. این منطقه شهرت بسیار بالایی دارد و دلیل آن این است که در نزدیکی این تنگه آبشار و چشمه ای با همین نام وجود دارد و همینطور در منطقه ای کویری قرار گرفته است. که همه اینها باعث شده جذابیت گردشگری این منطقه چند برابر شود. اما تنها عیب این تنگه این است که هیچ مکانی برای استراحت شما وجود ندارد و اگر بخواهید از این مکان بازدید کنید باید حتما کل مسیر را شنا کنید.
تنگه رازیانه
این تنگه در استان ایلام قرار گرفته است. زمانی که وارد این تنگه می شوید بوته های رازیانه زیادی را مشاهده می کنید که علت نامگذاری این تنگه هم به دلیل وجود همین بوته هاست. به دلیل پیچ و خم های زیادی که در این منطقه وجود دارد صداهای عجیبی در هنگام شب میپیچد که همان صدای باد است اما بعضی از افراد به همین دلیل جرعت نمی کنند شب ها در این محل اقامت داشته باشند. بر اساس برخی از تحقیقات زمین شناسی، دلیل شکل گیری این تنگه زلزله و شکاف لایه زمین بوده است. بهترین زمان سفر به این تنگه فصل بهار است چون در این فصل به دلیل سرسبز بودن گیاهان، زیبایی های این تنگه چندین برابر می شود. اگر اهل ماجراجویی هستید و آمادگی جسمانی خوب و لباس و کفش مناسبی دارید، میتوانید در داخل تنگه قدم بگذارید و از نقاط کم عمق رود عبور کنید؛ در غیر این صورت تماشای تنگه از بالا نیز بسیار هیجان انگیز و لذت بخش خواهد بود.
تنگه لی لی درود
این تنگه در شهرستان درود در استان لرستان قرار دارد. این تنگه دارای حوضچه هایی به عمق 2 متر و آب های خنکی است که باعث شده به یک مکان گردشگری زیبا تبدیل شود و جایی مناسب برای تفریح های تابستانه شود. این تنگه از جریان رودی به نام مار بره، در دل صخره های زاگرس شکل گرفته است که گفنه می شود دلیل شکل گیری آن فرسایش آبی و بادی در سالیان دراز است. برای اینکه به تنگه ی لی لی برسید، باید حدود 45 دقیقه از روستای چمنار و حدود یک ساعت از روستای سیره پیاده روی کنید. داخل این تنگه صخره ای قرار دارد که برای طی کردن آن باید با اصول اولیه ی کوه نوردی آشنا بود و همراه داشتن وسایل کوه نوردی هم از واجبات است. برای پیاده روی به این تنگه باید به این نکته توجه کنید که مسیرهای پیاده روی بسیار خاکی و باریک هستند و حتما باید کفش مناسب کوه نوردی به همراه داشته باشید. تماشای مسیر رودخانه به سمت تنگه لی لی و گوش دادن به صدای رودخانه کبود رنگ مار بره یکی از جذابیت ها و لذت‌بخش ترین بخش‌های این مسیر است.
این تنگه از بکرترین مکان های استان کهگیلویه و بویراحمد است. در گذشته دسترسی به این مکان بکر آنقدر امکان پذیر نبود اما امروزه با ساختن جاده های مناسب دسترسی به این مکان آسان تر شده است. یکی از جاذبه های بسیار زیبای تنگه ی تامرادی چشمه بلوط عسلی است که باعث شده حوضچه‌های آب طبیعی و زیبایی پدید بیایند و یکی از مهم‌ترین مناطق ییلاقی به شمار می‌رود. در قسمت پایین این چشمه حوضچه های طبیعی زیبایی شکل گرفته که گردشگران زیادی را جذب خود میکند. به دلیل وجود آب و هوای بسیار مساعد و عالی در این منطقه درختان بلوط زیادی رشد کرده اند و جنگل های بلوط ره به وجود آورده اند. بلندترین آبشار ۵۰ متر ارتفاع دارد و ۴ آبشار دیگر با ارتفاع های حدود ۸ تا ۱۰ متر در رتبه ی بعدی قرار دارند که در مسیر تنگه قرار گرفته اند و هر یک زیبایی خاص خود را دارند. دلیل نام گذاری این تنگه وجود یکی از طایفه های بزرگ در استان کهکیولیه و بویر احمد به نام تامرادی است. لازم به ذکر است که بهترین زمان سفر به این تنگه فصل تابستان است.
تنگه دم اسب
تنگه دم اسب
این تنگه در فاصله 50 کیلومتری از استان شیراز وجود دارد که یکی از زیباترین تنگه های ایران است. برای دسترسی به این تنگه باید از روستای کره بس بگذرید. در مسیر رسیدن به این تنگه با پیج و خم های بسیاری روبه رو میشوید. همینطور در طول مسیراز بلندای کوه دره‌ای عمیق دیده می‌شد که رودخانه خروشان دم اسب در دل آن جریان دارد و البته لازم به ذکر است که ادامه این مسیر به آبشار تنگه دم اسب ختم میشود. علت تشکیل این تنگه زلزله ای بسیار بزرگ بوده که در سال های بسیار اتفاق افتاده است. این تنگه تقریبا از لحاظ پوشش گیاهی غنی است و گیاهانی همچون بلوط و پونه ی وحشی و درختان زیبای انار در این منطقه می رویند.
تنگه واشی
تنگه واشی یکی از لیست تنگه های ایران
این تنگه یکی از بهترین گزینه های سفر یک روزه برای ساکنین شهر های تهران و حومه است. اگر میخواهید به مکانی بکر بروید و مسیر زیادی هم طی نکنید تنگه واشی که در فاصله 20 کیلومتری فیروز کوه قرار دارد از بهترین گزینه ها است. برای سفر به این منطقه سعی کنید گرم ترین زمان سال را انتخاب کنید. حتما توجه داشته باشید هنگامی که میخواهید از آب تنگه عبور کنید از کفش های مخصوص کوه نوردی و ضد آب استفاده کنید. این تنگه فقط دارای آبشار و حوضچه های زیبا نیست. جالب است بدانید در هنگام سفر شما شاهد کتیبه های قدیمی که از دوره ی قاجار به جا مانده خواهید بود. اگر از شلوغی در هنگام سفر خوشتان نمیاید و فکر میکنید باعث اذیتتان می شود بهتر است به جای انتخاب اواخر هفته برای سفر سعی کنید در اواسط هفته به این تنگه بروید که خلوت تر است و میتوانید بیشتر از مواقع دیگر از جنبه های گردشگری این منطقه لذت ببرید.
تنگه چاه کو
تنگه چاهکوه از جاذبه های قشم به حساب می آید و به خاطر چاه هایی که آنجا به دست آدمیان برای به دست آوردن آب شیرین حفر شده، چاهکوه نامیده می شود. این تنگه به خاطر وجود آب شیرین حیوانات زیادی را سیراب می کند. دیواره های این تنگه بر اثر باران ها و وزش باد و همچنین سیل های جاری شده در آن به مرور زمان فرسایش یافته و شکل های گوناگون جالبی بر روی آن نقش بسته و زیبایی دو چندانی را به این تنگه داده است. دیوار های این تنگه به ارتفاع 100 متر می رسد و عرض این تنگه رفته رفته کم می شود تا جایی که در بعضی مناطق به نیم متر کشیده می شود. پیاده روی در این تنگه به خاطر آهکی بودن لایه ها بسیار با خطر همراه است باید با دقت از داخل شیارها عبور کنید.
تنگه کول خرسان
این تنگه در شهر دزفول واقع شده و قسمتی از رشته کوه های زاگرس است. دیواره های این دره تا حدی بلند هستند که نمی توان آسمان را دید به همین علت این تنگه به نام دره ارواح مشهور است. البته نام اصلی یعنی کول خرسان را مردمان قدیم این منطقه این گونه تفسیر می کنند، کول که به زبان محلی یعنی همان تنگه و خرسان هم به خاطر احتمال به بودن چندین خرس در اینجا بوده است. قسمت ورودی این دره از گیاهانی به نام پر سیاوشان پر شده است، همچنین ورودی آن عرض بسیار کمی دارد و تنها یک نفر می تواند از آن عبور کند.
هنگامی که به آخر این تنگه برسید به رودخانه دز راه پیدا می کنید که آب بسیار خنکی دارد. هنگام عبور از این دره ایمنی تان را از هر نظر حفظ کنید حتی کلاه ایمنی باید داشته باشید زیرا هر لحظه امکان سقوط تکه های سنگ از بالا به پایین وجود دارد. درون این تنگه، رود وجود دارد که به زیبایی این مکان می افزاید و علت به وجود آمدن این رود چشمه های داخل تنگه کول خرسان است.
تنگه گمبیل
تنگه گمبیل
تنگه گمبیل در روستای ساران و بهشت مکان در استان فارس قرار دارد. این متطقه جایگاه عشایر در ماه های اول سال است زیرا آب و هوایی خنک و منطقه ای سرسبز و زیبا دارد. از درون این تنگه رودخانه ای عبور می کند که به همراه سرسبزی های اطراف گویی این منطقه قسمتی از بهشت است.
تنگه دار (دره کرکرود)
تنگه دار
تنگه دار به روستای کوشکسرای شهر نوشهر در استان مازندران تعلق دارد. یک رودخانه همیشگی از بلندی های این محوطه سرچشمه می گیرد و در داخل این تنگه راهی می شود و در نهایت از دریای خزر سر در می آورد. در این تنگه امکان اینکه عمق آب رودخانه تا زانوهایتان برسد زیاد است و هرچه از عرض دیواره ها کمتر شود عمق رودخانه بیشتر می شود تا جایی که آب تا زیر شانه هایتان را در بر می گیرد.
در این تنگه تعدادی حوضچه نیز وجود دارد که می توانید در آنجا از شیرجه زدن لذت ببرید. دیواره های این تنگه از گیاهانی همچون پر سیاوشان، خزه و پیچک پوشانده شده است. بهترین موقع سفر به این تنگه در تابستان و بهار است.
تنگه شبیخون همسایه مخمل کوه
این تنگه بین کوه های کمر سیاه، سفید کوه و مخمل کوه واقع شده است. نام این تنگه برگرفته از یک اتفاق از دوران صفویه است به این صورت که شاه عباس برای دستگیری شاهوردی خان به هنگام شب در این محدوده به آنان حمله کرد و از آن به بعد به تنگه شبیخون نامیده شد. در اطراف ورودی این تنگه گیاهان زیادی رشد کرده اند و آنجا را سرسبز و زیبا کرده اند. از میان این تنگه رودخانه ای به نام آب رباط می گذرد که پس از گذر کردن و تجمیع شدن با چند چشمه دیگر در نهایت به کشکان رود می ریزد. این تنگه در زمانهای قدیم نشان از محلی برای جابه جایی مردم دارد و مانند جاده ای برای تردد عمل می کرده است و اهمیت این تنگه را از تپه باستانی سنگرماهی بازان و یک چشمه آب و یک معدن نمک در کنار این تنگه در دوره های پیش از میلاد نمایان می کند.
تنگه گنجه ای
این تنگه در یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است. این تنگه در کل سال منظره ای زیبا و به یاد ماندنی در ذهن شما بر جای می گذارد. تنگه گنجه ای در روستای گنجه و دارای سرسبزی هایی شامل درختان چنار و همچنین جنگل بلوط است. در این منطقه امکانات رفاهی برای گردشگری وجود دارد. درختان زالزالک نیز در آنجا خود نمایی می کنند. آب های چشمه های بر گرفته شده از کوه دنا از میان این تنگه عبور می کنند.
تنگه اندرسم
تنگه اندرسم
تنگه اندرسم از جاذبه های کرج محسوب می شود. در کیلومتر 65 جاده کرج چالوس بعد گچسر نرسیده به پیست دیزین قرار دارد. در واقع این تنگه در جنوب روستای سیاه بیشه، حاشیه ی غربی گردنه کندوان و در شمال غربی روستای گچسر واقع شده است.
این تنگه به نام تنگه اندرس نیز شهرت دارد. در آن آبشارهای زیادی برای چشم نوازی وجود دارد و همچنین در مسیر، جنگل سرسبز و دیواره های مرتفع و صخره ای از جاذبه های تنگه اندرسم است. برای گذر در این تنگه باید یک کوهنورد حرفه ای باشید و مهارت کافی داشته باشید.
دلیل نامگذاری این تنگه وجود خرس قهوه ای مازندران است که در گذشته در جنگل های سیاه بیشه زندگی می کرد. کلمه ی اندرسم خلاصه شده ی واژه “اندر خرس” یا “دره خرس” است.
با اینکه از وجود خرس در این تنگه سالیان سال می گذرد اما همچنان در این تنگه ردپای خرس و آثاری از حیوانات درنده دیده می شود.
تنگه چیتابه
تنگه چیتابه
تنگه چیتابه در حوالی روستای پراشکفت و روستای سیلارستان شهر یاسوج در استان کهگیلویه و بویر احمد قرار دارد که از یک طرف به کوه و از طرف دیگر به رودخانه مشرف است که زیبایی این منطقه را دو چندان می کند. راه رسیدن به این تنگه از روستای سیلارستان است، در انتهای روستا سد چیتاب نمایان می شود بعد از آن با وارد شدن به دریاچه و رودخانه و گذر از آنها که البته آب بسیار سرد است و باید جلیقه نجات هم پوشیده باشید و کسانی که ناراحتی قلبی دارند نباید وارد آب شوند بعد از چند ساعت به این تنگه می رسید در طی این مسیر ها طناب هم با خود داشته باشید زیرا فشار آب در بعضی جاها زیاد است. این مسیر که از روستای سیلارستان بود خلاف جهت آب است واگر می خواهید در جهت آب بروید از روستای پراشکفت این سفر را ادامه دهید. لازم به ذکر است، دراین منطقه امکانات رفاهی وجود ندارد.
تنگه پیازه خرم آباد
این تنگه نرسیده به روستای چم تکله در استان لرستان قرار دارد. زیبایی این تنگه از حوضچه ها و آبشارهای طبقاتی آن است. این منطقه آب و هوایی چهار فصل دارد.
استان لرستان را پایتخت آبشارهای زیبا و بی مثال می توان نامید و همه ساله گردشگران زیادی را به سمت خود می کشد. در اطراف تنگه پیازه دشتی وجود دارد که برای استقرار و کمپ زدن مناسب است.
دره تنگ زندان
آبشار تنگ زندان(کِرودیکُن) یکی از صعب‌العبورترین آبشارهای ایران است[۱] که در منطقه حفاظت‌شده سبزکوه از توابع استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. کرودیکن شامل «کر» به معنای «مه» و «دی» به معنای «دود» است.[۲] بنابراین کِرودیکُن در زبان محلی به معنای مه دود مانند است.
موقعیت جغرافیایی
آبشار تنگ زندان در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال لردگان بین دیواره‌های سنگی بلندی قرار دارد. این آبشار، سبزکوه را از کوه هزار دره در بخش مرکزی زاگرس در جنوب غربی ایران جدا میکند.
دره تنگ زندان با ارتفاع ۲ هزار و ۶۰۰ متر یکی از صعب‌العبورترین و خشن‌ترین کوه‌های ایران است که بین شهرستان اردل و شهرستان لردگان قرار دارد و دارای چشم‌اندازهای جنگلی و کوهستانی است. این دره یکی از زیباترین و فنی‌ترین دره‌های کشور و برخوردار از ۴۲ کارگاه فرود و هشت مرحله پرش برای دره نوردان حرفه‌ای است. به سبب شیب زیاد و نبود راه مالرو که حتی اجازه ورود به عشایر را نمی‌دهد، شاید تنها نقطه بکر در استان چهارمحال و بختیاری باشد. دره تنگ زندان حدود ۱۰ آبشار مرتفع را در دل خود جا داده‌است که آبشارهای کردیکن از مهم‌ترین آنها هستند.
ویژگی‌ها
آبشار ۱۰۰ متری تنگ زندان با هشت آبشار کوچک در شمال منطقه حفاظت شده سبزکوه قرار دارد که بزرگ‌ترین آبشار ایران به‌شمار می‌رود و در بین بومی‌های منطقه به آبشار دودی یا کرودیکن معروف است که پس از سرازیر شدن از دل صخره در نهایت به رودخانه «سبزکوه» می‌ریزد و در ادامه به رودخانه «کره بس» می‌پیوندد.
تنگ زندان بیش از ۱۰ آبشار مرتفع را در دل خود جای داده‌است. این آبشار از طریق شهر لردگان به منطقه مشایخ شهرستان اردل قابل دسترسی است و در موقعیتی صعب العبور قرار دارد که تنها کوهنوردان حرفه‌ای می‌توانند از این منطقه بازدید کنند. این منطقه یکی از مناطق صعب‌العبور ایران شمرده میشود و عبور از دره تنگ‌زندان نیازمند برخورداری از توان بدنی بسیار بالا، شنا در آب‌های جاری و حرفه‌ای بودن در فن دره‌نوردی است. منشأ آب آن، چشمه‌ای در ۵۰ متری پرتگاه آن است.
تنگه هایقر
تنگهٔ هایقر ژرف‌دره‌ای واقع در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر فیروزآباد در استان فارس ایران است. عمق دیواره‌های این دره گاه به حدوداً ۴۵۰ متر می‌رسند. طول پیمایش کامل هایقر ۱۸ کیلومتر است. این دره را گرند کنیون ایران نامیده‌اند.[۱] این تنگه با شماره ۱۱۷۷ در فهرست میراث طبیعی ملی ایران ثبت شده‌است.[۲]
دلایل نامگذاری
برای نامگذاری این تنگه دو روایت وجود دارد:
روایت اول: تنگه هایقر فیروزآباد فارس یکی از نمادهای مقاومت ترک های قشقایی در برابر بیگانگان است که با گفتن «هایقر» به معنای مردن توسط دلیران عشایر فریاد پیروزی را به گوش مردم رساندند. به روایت برخی کتاب‌های تاریخی، سیاست‌های استعمارگرایانه انگلیس و نیز بروز ناامنی و بی‌ثباتی در ایران به همراه آماده شدن اروپا برای آغاز جنگی خانمان‌سوز، روزهای سختی را برای ایران رقم زد؛ روزهایی که در اوج جنگ جهانی اول با حضور انگلیس در جنوب ایران و گسترش ناامنی جاده‌ها به ویژه در فارس همراه شد اما در همین زمان نیروهای عشایری جبل انارویه در آنجا حضور داشتند یکی از مهم‌ترین و گسترده‌ترین مقاومت‌ها را علیه نیروهای انگلیسی انجام دادند.«نبرد اهالی جبل انارویه با انگلیسی ها». ویکی‌پدیا.
روایت دوم: کلمه هایقر از دو بخش «های» که عبارت اشاره ای می‌باشد و «قِر» به معنای نابود شده تشکیل گردیده‌است. در زمان کوچ عشایر در این منطقه در اواخر تابستان، با بارش باران‌های سیل آسای فصلی یا خمینه(غمینه)، سیلی به راه افتاده‌است که گله‌های عشایر موجود در منطقه را با خود می‌برد، چوپانان در پی گله‌های خود دائم فریاد هایقر(به معنی نابود شدن گله دام هایشان) سر داده و ضمن هشدار به دیگران از این طریق درخواست کمک نیز می‌داده‌اند.[۳][۴]
نحوه شکل‌گیری
تنگه هایقر یک برش در پهنای تاقدیس ده‌بین است که نخست عملکرد زمین ساخت آن را پدیدآورده و سپس فرسایش آب آن را گسترش داده و ژرف نموده‌است. دیواره‌های بلند دره، رودخانه پرآب جاری در کف آن و پژواک صدای پرندگان، منطقه‌ای کم‌نظیر پدیدآورده که بستری ارزشمند برای گردشگری طبیعت به‌شمار می‌رود.
مسیر دسترسی
از شیراز که به سمت جنوب حرکت کنیم و به سوی هایقر راهی شویم، بعد از طی ۱۰۰ کیلومتر، به شهرستان فیروزآباد می‌رسیم. با عبور از فیروزآباد وارد جادهٔ فیروزآباد-قیر می‌شویم. در ادامه وارد منطقه ای به نام جبل انارویه می‌شویم. پس از روستای امامزاده (یا دهویه) فرعی به سمت تنگه و سد هایقر وجود دارد که تابلوهای راهنمای کاملی نیز دارد. فاصله شهر فیروزآباد تا این دوراهی حدود ۲۲ کیلومتر است. در مسیر دوراهی تا تنگه هایقر نیز مجتمع های گردشگری مناسبی برای اسکان وجود دارد.